Τι είναι ψωρίαση;
Η λέξη «ψωρίαση» προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη «ψώρος», το οποίο σημαίνει λέπι. Η ψωρίαση είναι ένα χρόνιο, αυτοάνοσο, μη μεταδιδόμενο νόσημα, που προκαλεί υπέρμετρο πολλαπλασιασμό των δερματικών κυττάρων στην ανώτερη στοιβάδα της επιδερμίδας. Με απλά λόγια, το δέρμα αντικαθίσταται γρηγορότερα από το φυσιολογικό, δηλαδή η ανανέωση των δερματικών κυττάρων (κερατινοποίηση) διαρκεί 4 ημέρες αντί για 28. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την υπερκεράτωση, δηλαδή την πάχυνση της επιδερμίδας και τη δημιουργία σκληρών στην αφή «μπαλωμάτων». Αυτά ονομάζονται ψωριασικές πλάκες και αποβάλλονται από το σώμα με τη μορφή νιφάδων ή λεπιών. Τα σημεία που προσβάλλονται συνηθέστερα είναι οι αγκώνες, τα γόνατα, το κρανίο, το κατώτερο σημείο της μέσης, οι παλάμες και τα πέλματα. Όταν η νόσος επεκταθεί, επηρεάζει έντονα την ποιότητα ζωής του πάσχοντος.
Η πάθηση αυτή αφορά το 2-4% του πληθυσμού και δεν διακρίνει φύλο ή ηλικία, αν και συναντάται κυρίως σε ενήλικες στην ηλικία των 20-35 ετών. Η διάρκεια της ασθένειας διαφέρει ανάλογα με την περίπτωση, αλλά στους περισσότερους ασθενείς εναλλάσσονται περίοδοι έξαρσης και ύφεσης για πολλά χρόνια της ζωής τους. Η θεραπεία στοχεύει στη διαχείριση της πάθησης και στην ύφεσή της για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ποια είναι τα αίτια της ψωρίασης;
Το ακριβές αίτιο της ψωρίασης εξακολουθεί να είναι άγνωστο. Είναι μια σύνθετη νόσος με πολλαπλά δυνητικά αίτια. Σίγουρα εμπλέκεται κάποια γενετική προδιάθεση, που όμως δεν μεταφράζεται υποχρεωτικά σε εκδήλωση της νόσου σε όλα τα άτομα που την φέρουν. «Ενεργοποιείται» από παράγοντες πιθανότατα περιβαλλοντικούς και ψυχολογικούς. Οι πιο συχνοί παράγοντες είναι:
- Υπερβολικό άγχος ή έντονη συναισθηματική κατάσταση
- Παχυσαρκία
- Αλκοόλ
- Κάπνισμα
- Φάρμακα (β-blockers, ανθελονοσιακά, λίθιο, κορτιζόνη)
- Υπερβολική έκθεση στον ήλιο
- Κάποιες ιώσεις
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της πάθησης;
Τα συνηθέστερα συμπτώματα της ψωρίασης είναι οι τραχιές κόκκινες πλάκες με καλοσχηματισμένο περίγραμμα και η φαγούρα. Αυτές οι στρογγυλές ή οβάλ πλάκες ψωρίασης καλύπτονται από παχιά λευκή επιδερμίδα, που ονομάζεται φολίδα (λέπι). Το μέγεθος και ο αριθμός των βλαβών ποικίλουν. Η ψωρίαση εμφανίζεται συνήθως σε σημεία του δέρματος που υπόκεινται σε τριβή, όπως τα γόνατα, οι αγκώνες, η κοιλιά και το κάτω τμήμα της πλάτης. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί στο τριχωτό, τα χέρια και τα πόδια, τα νύχια και τις βλεννογόνους μεμβράνες. Άλλες φορές, ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει αρθρίτιδα.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση πραγματοποιείται με τη λήψη ιστορικού και την κλινική
εξέταση από τον δερματολόγο. Αν υπάρχει αμφιβολία, γίνεται βιοψία δέρματος και ιστολογική εξέταση.
Ποια είναι η θεραπεία;
Η ψωρίαση θεωρείται μη ιάσιμη, χρόνια πάθηση. Δεν είναι απίθανο να υποχωρήσει ξαφνικά και να παραμείνει σε ύφεση, αλλά πολλές φορές τα συμπτώματα επανέρχονται. Ωστόσο, οι περισσότερες θεραπείες συμβάλλουν σημαντικά στην καταστολή των συμπτωμάτων, με μεγάλα διαστήματα κάθαρσης της νόσου, ενώ βελτιώνουν κατά πολύ την ποιότητα ζωής των ασθενών. Μέχρι στιγμής, οι θεραπείες που χρησιμοποιούνται είναι οι εξής:
- Φωτοθεραπεία
- Τοπικά σκευάσματα: εφαρμογή φαρμάκων στο δέρμα (κρέμες, αλοιφές)
- Συστηματικές θεραπείες: από του στόματος φάρμακα, τα οποία καθυστερούν τον πολλαπλασιασμό των δερματικών κυττάρων. Χρησιμοποιούνται σε σοβαρότερες περιπτώσεις.
- Βιολογικοί παράγοντες: Φάρμακα τα οποία χρησιμοποιούνται σε μέτριας και σοβαρής μορφής ψωρίασης. Τα φάρμακα αυτά στοχεύουν κατευθείαν στο ανοσοποιητικό σύστημα. Η χορήγησή τους γίνεται συνήθως υποδορίως, κάποιων μια φορά την εβδομάδα και άλλων κάθε τρεις μήνες.
Συμπέρασμα
Η ψωρίαση είναι ένα χρόνιο, αυτοάνοσο, μη μεταδιδόμενο νόσημα που προκαλεί χαρακτηριστικές τραχιές κόκκινες πλάκες στο δέρμα. Στους περισσότερους ασθενείς, οι περίοδοι έξαρσης και ύφεσης εναλλάσσονται καθόλη τη διάρκεια της ζωής τους. Με τη σωστή θεραπεία, οι ασθενείς μαθαίνουν να ζουν με την πάθηση και εξασφαλίζουν μια καλή ποιότητα ζωής, με μεγάλες περιόδους ύφεσης.
References
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6471628/
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/nejmra0804595
https://dermatologos-afrodisiologos.com/pswriash/
https://psoriasis.myderma.info/ti-einai-psoriasi
https://www.cosmeticdermamedicine.gr/δερματολογία/ψωρίαση/
https://www.iatropedia.gr/encyclopedia/psoriasi/
https://www.larocheposay.gr/article/pswriash-aitia-kai-tropoi-antimetwpishs
.svg)
.svg)
.svg)
.png)
