📌15 Σεπτεμβρίου 🗓 Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη

Ο καρκίνος του προστάτη είναι μία από τις συχνότερες κακοήθειες στους άνδρες. Έρευνες δείχνουν ότι ένας στους οκτώ άνδρες μπορεί να διαγνωστεί με τον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου κάποια στιγμή στη ζωή του. Εάν ανιχνευτεί σε πρώιμο στάδιο, μπορεί να επιτευχθεί πλήρης ίαση. Θέλει, όμως, καλή ενημέρωση και επαγρύπνηση, διότι στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ασυμπτωματικός.

‍

Παράγοντες κινδύνου

‍

Αν και δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι προκαλεί τον καρκίνο του προστάτη, υπάρχουν τρεις σημαντικοί παράγοντες κινδύνου, τους οποίους είναι καλό να γνωρίζει και να ελέγξει ένας άνδρας.

‍

1. Ηλικία

Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του προστάτη αυξάνεται με την ηλικία. Κυρίως, εμφανίζεται σε άνδρες άνω των 50 ετών, με μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης μεταξύ 60-65 ετών.

2. Οικογενειακό ιστορικό

Ένας άνδρας έχει 2,5 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσει καρκίνο του προστάτη, εάν ο πατέρας του ή ο αδελφός του είχαν διαγνωστεί με την ίδια ασθένεια, σε σχέση με έναν άνδρα που δεν είχε τέτοιο περιστατικό στην οικογένειά του.

Επίσης, έχει φανεί ότι υπάρχει αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του προστάτη σε έναν άνδρα που έχει μητέρα ή αδελφή, οι οποίες διαγνώστηκαν με καρκίνο του μαστού. 

3. Εθνικότητα

Σε μαύρους άνδρες, η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του προστάτη είναι αυξημένη.  

‍

Συμπτώματα 

Οι περισσότεροι άνδρες με αρχικό στάδιο καρκίνου δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα. Αυτό συμβαίνει διότι, συνήθως, ο καρκίνος αναπτύσσεται στην εξωτερική επιφάνεια του προστάτη, οπότε δεν πιέζει την ουρήθρα. Αντίθετα, εάν αναπτυχθεί εσωτερικά, συνήθως παρατηρούνται αλλαγές στον τρόπο ούρησης, οι οποίες μπορεί να είναι:

• Δυσκολία ούρησης
• Μικρή ροή
• Αίσθημα ατελούς κένωσης κύστης
• Συχνότερη ούρηση
• Ξαφνική επιτακτική ανάγκη για κένωση κύστης

Οι αλλαγές αυτές ενδέχεται να οφείλονται και σε μη καρκινικά αίτια, όπως για παράδειγμα σε μία προστατίτιδα. Οπότε είναι σημαντικό να αξιολογηθούν από τον κατάλληλο ιατρό.

‍

Διάγνωση 

‍

Έλεγχος ειδικού προστατευτικού αντιγόνου ( PSA)

Ο έλεγχος PSA χρησιμοποιείται ευρέως για τον έγκαιρο εντοπισμό του καρκίνου του προστάτη. Πρόκειται για μια εξέταση αίματος, η οποία γίνεται σε άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών. Σε περίπτωση που υπάρχουν σε έναν ασθενή παράγοντες κινδύνου, συστήνεται να γίνεται σε μικρότερη ηλικία ο έλεγχος PSA.

Τι είναι όμως το PSA αντιγόνο; Είναι μία πρωτεΐνη που παράγεται από τον προστάτη και εκκρίνεται στο σπέρμα. Αύξηση της τιμής του PSA παρατηρείται στην καλοήθη υπερπλασία του προστάτη, σε προστατίτιδες και σε περίπτωση κακοήθειας. Δεν αποτελεί δηλαδή ειδικό δείκτη για τον καρκίνο του προστάτη, διότι μπορεί η τιμή του να είναι αυξημένη, αλλά να μην κρύβεται κάποια κακοήθεια από πίσω και το αντίστροφο. Σε κάθε περίπτωση, ο ουρολόγος είναι αυτός που θα αξιολογήσει την τιμή του PSA, αλλά και τον ρυθμό μεταβολής του σε βάθος χρόνου και θα αποφασίσει εάν χρειάζεται δακτυλική εξέταση και περαιτέρω έλεγχος.    

‍

Θεραπεία

Η επιλογή της θεραπείας, όπως και στους περισσότερους τύπους καρκίνου, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως:

• Το στάδιο του καρκίνου 
• Τον ρυθμό εξέλιξης
• Τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα κάθε θεραπείας
• Τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες 
• Πρακτικά ζητήματα, όπως πόσο συχνά χρειάζεται να γίνεται η θεραπεία και σε ποιο νοσοκομείο
• Τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του ασθενούς κ.ά 

‍

Ανάμεσα στις θεραπευτικές επιλογές, περιλαμβάνονται: χειρουργική αντιμετώπιση με ριζική προστατεκτομή, ακτινοθεραπεία, ορμονοθεραπεία, συνεχής παρακολούθηση, αλλά και άλλες νέες εντοπισμένες θεραπείες.

‍

Βιβλιογραφία 

Barber L, Gerke T, Markt SC, Peisch SF, Wilson KM, Ahearn T, et al. Family History of Breast or Prostate Cancer and Prostate Cancer Risk. Clin Cancer Res. 2018 Dec 1;24(23):5910–7.

Cancer Research UK. Prostate cancer incidence statistics: Prostate cancer incidence by age (2011-2013) [Internet]. [cited 2018 Dec 12]. Available from: http://www.cancerresearchuk.org/health-professional/cancer-statistics/statistics-by-cancer-type/prostate-cancer/incidence

Aaron L, Franco O, Hayward S. Review of Prostate Anatomy and Embryology and the Etiology of BPH. Urol Clin North Am. 2016 Aug;43(3):279–88

Preston MA, Batista JL, Wilson KM, et al. Baseline Prostate-Specific Antigen Levels in Midlife Predict Lethal Prostate Cancer. J Clin Oncol Off J Am Soc Clin Oncol. 2016;34(23):2705-2711. doi:10.1200/JCO.2016.66.7527

Albertsen PC, Hanley JA, Fine J. 20-year outcomes following conservative management of clinically localized prostate cancer. Jama. 2005;293(17):2095–2101.

‍