Χρόνιος πυελικός πόνος Σύνδρομο πυελικής συμφόρησης - κιρσοί γεννητικών οργάνων - διάγνωση και θεραπεία

Τι είναι ο χρόνιος πυελικός πόνος;

Ο ορισμός του χρόνιου πυελικού συνδρόμου είναι ο χρόνιος πόνος της πυέλου, γνωστής ως λεκάνης, που διαρκεί για περισσότερους από 6 μήνες. Στα γεννητικά όργανα και στο περίνεο, ή αλλιώς στο έδαφος της λεκάνης μεταξύ των δύο ποδιών, μπορεί να εμφανιστούν διατεταμένες φλέβες, κιρσοί (φουσκωμένες φλέβες των κάτω άκρων) και πόνος μη περιόδου στην πύελο, καθώς και αίσθημα συνεχόμενου βάρους, όπως φαίνονται στην παρακάτω εικόνα.

Εικόνα 1

Πόσο συχνός είναι;

Υπολογίζεται ότι το 25-30% του γυναικείου αναπαραγωγικού πληθυσμού θα  παρουσιάσει κάποιο πρόβλημα πόνου στην πύελο. Το ποσοστό των γυναικών που έχουν συμπτώματα πυελικής συμφόρησης μπορεί να αυξηθεί μετά από τη δεύτερη εγκυμοσύνη.

Πώς δημιουργείται το σύνδρομο της πυελικής συμφόρησης;

Το σύνδρομο της πυελικής συμφόρησης δημιουργείται από τη λανθασμένη επαναφορά του φλεβικού συστήματος. Είναι δηλαδή αποτέλεσμα της φλεβικής στάσης. Λόγω της στασιμότητας και λίμνασης του αίματος στις φλέβες της πυέλου γεννητικών οργάνων, ουροδόχου κύστης και εντέρου, το αίμα δεν μπορεί να βρει διέξοδο επαναφοράς και μπορεί να προκληθούν κιρσοί στα γεννητικά όργανα και στα κάτω άκρα.

Ποια είναι τα αίτια του πυελικού πόνου και τα κλινικά συμπτώματα;

Αίτια
Ο χρόνιος πυελικός πόνος είναι γυναικολογικό, αλλά και αγγειοχειρουργικό πρόβλημα. Για τη σωστή διάγνωση, συνεκτιμούμε τα προϋπάρχοντα γυναικολογικά προβλήματα, όπως ενδομητρίωση ή κύστες στις ωοθήκες. Το πιο συχνό φαινόμενο είναι ότι, σε ποσοστό 2-7 % κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες εμφανίζουν κιρσούς στο αιδοίο, περίνεο και τα γεννητικά όργανα, που συνήθως μετά τη γέννα εξαφανίζονται και επανεμφανίζονται μετά από την επόμενη γέννα.

Τα αίτια της πυελικής συμφόρησης είναι συνήθως φλεβικής αιτιολογίας και μπορεί να είναι  πολύπλευρα:

• Συνήθως, είναι εξαιτίας συμπιεστικών συνδρόμων, όπως το σύνδρομο Nutcracker ή το σύνδρομο May turner. Αποτέλεσμα αυτών των συμπιεστικών συνδρομών είναι η φλεβική ανεπάρκεια, δηλαδή η μη σωστή επαναφορά του φλεβικού αίματος και η συγκέντρωση αίματος στην πύελο.
• Άλλες αιτίες μπορεί να είναι μία μη διαγνωσμένη, παλαιότερη εν τω βαθύ θρόμβωση ή - σε πολύ μικρό ποσοστό - αρτηριοφλεβική δυσπλασία.

Κλινικά συμπτώματα

Τα κλινικά συμπτώματα, ανάλογα με το μέγεθος της πάθησης, μπορεί να είναι μεμονωμένα ή να συναντώνται και πολλά μαζί. Συνήθως, είναι πιο έντονα 2 με 3 ημέρες πριν την περίοδο. Μερικά από αυτά είναι τα ακόλουθα:

• Αίσθημα βάρους στην πύελο – χρόνιος πόνος μη περιόδου
• Δυσπαρευνία, δηλαδή πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης
• Δυσμηνόρροια, δηλαδή επώδυνη εμμηνορρυσία με ιδιαίτερο πόνο δύο ημέρες πριν την περίοδο
• Κιρσοί γεννητικών οργάνων, στο περίνεο, στο αιδοίο, στο εσωτερικό των γλουτών
• Πόνος στα νεφρά και μακροσκοπική αιματουρία
• Οίδημα κάτω άκρων
• Πόνος και κράμπες στα πόδια μετά από ορθοστασία, πόνος ιδιαίτερα τις ημέρες της περιόδου
• Υποτροπή κιρσών κυρίως στο αριστερό κάτω άκρο
• Συμπτώματα ευερέθιστου εντέρου

Η διάγνωση του πυελικού συνδρόμου

Για τη σωστή διάγνωση του πυελικού συνδρόμου, χρειάζεται συνεργασία μεταξύ γυναικολόγου και αγγειοχειρουργού και συνήθως η όλη διερεύνηση παίρνει χρόνο. Πρωτίστως, αποκλείονται προϋπάρχοντα γυναικολογικά προβλήματα, όπως ενδομητρίωση, ουρολογικά προβλήματα ή ευερέθιστο έντερο και άλλες παρεμφερείς παθήσεις. Η διάγνωση γίνεται με την παρακάτω διαδικασία:

• Ο γιατρός συλλέγει το κλινικό ιστορικό του ασθενούς και καταγράφει τα συμπτώματα
• Κατά την κλινική εξέταση, μπορεί να παρατηρηθεί οίδημα κάτω άκρων, κυρίως του αριστερού και παρουσία κιρσών στο περίνεο και στα γεννητικά όργανα
• Γίνεται απεικονιστικός έλεγχος με υπέρηχο, μαγνητική φλεβογραφία ή ψηφιακή φλεβογραφία

Υπέρηχος

H συνήθης και ακριβής διάγνωση του χρόνιου πυελικού συνδρόμου γίνεται με τη χρήση υπερήχων τελευταίας γενιάς με δυο τρόπους. Με υπέρηχο κοιλίας και διακολπικώς. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, εντοπίζουμε τα παθολογικά κομμάτια της φλεβικής ανεπάρκειας, της αιμοδυναμικής συμπίεσης (pressure point) και ροής σε συγκεκριμένα σημεία.

Εικόνα 2

Εικόνα 3

Μαγνητική φλεβογραφία

Πραγματοποιούμε μαγνητική φλεβογραφία και χρήση σκιαγραφικού υγρού όταν θέλουμε να διαγνώσουμε και να απεικονίσουμε τις πυελικές φλέβες και πιεστικά συμπτώματα, ώστε να αποφασίσουμε και για τον προγραμματισμό της θεραπείας.

Εικόνα 4

Εικόνα 5

Ψηφιακή φλεβογραφία με φλεβική παρακέντηση και χρήση σκιαστικού υγρού

Η μέθοδος αυτή μας επιτρέπει την ταυτόχρονη διάγνωση και θεραπεία της πάθησης. Τη χρησιμοποιούμε όταν είμαστε σίγουροι ότι η ασθενής πάσχει από πυελικό σύνδρομο.

Θεραπεία της πυελικής συμφόρησης

Στη θεραπεία του συνδρόμου πυελικής συμφόρησης, όπως και στη διαγνωστική διερεύνηση, συμμετέχουν γυναικολόγος, αγγειοχειρουργός και επεμβατικός ακτινολόγος. Εφόσον έχουν διερευνηθεί κι αντιμετωπιστεί ή αποκλειστεί άλλες παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν χρόνιο πυελικό πόνο κι έχουμε ευρήματα από τις απεικονιστικές μεθόδους συμβατά με σύνδρομο πυελικής συμφόρησης, τότε προγραμματίζουμε την εξατομικευμένη αντιμετώπιση της κάθε περίπτωσης, η οποία μπορεί να είναι:

• Στην πρώιμη μορφή, με συντηρητικές θεραπείες, χρήση φλεβοτονικών  φαρμάκων και ελαστικού καλσόν διαβαθμισμένης συμπίεσης.
• Με αναλγητική ή ορμονική θεραπεία, η οποία μπορεί να εξαλείψει ή να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων.
• Αν οι κιρσοί είναι εξωτερικά του περινέου και των γεννητικών οργάνων ή στην περιοχή των γλουτών, με τη μέθοδο του σκληρυντικού αφρού χωρίς χειρουργείο (USGF sclerotherapy).
• Χειρουργικά με λαπαροσκόπηση κάτω από γενική αναισθησία, απολινώνονται οι κιρσοειδείς φλέβες, όπως φαίνεται παρακάτω στην εικόνα 6.

Εικόνα 6

Σύγχρονη αντιμετώπιση της πυελικής συμφόρησης στην Κλινική “ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ”

Η σύγχρονη αντιμετώπιση της φλεβικής πάθησης γίνεται με εμβολισμό και φλεβικό Stent. Έχει τη μορφή ημερήσιας νοσηλείας στην Κλινική μας. Γίνεται ακτινο-επεμβατικά - ενδοφλεβικά με τη διαδερμική παρακέντηση της κοινής μηριαίας φλέβας. Είναι χαμηλού ρίσκου θεραπεία και ο ασθενής εξέρχεται από την Κλινική μετά από ολιγόωρη παρακολούθηση.

O Εμβολισμός γίνεται με τοπική αναισθησία. Με διαδερμική παρακέντηση και τη βοήθεια καθετήρων, εισέρχονται στα παθολογικά σημεία σύρματα εμβολισμού και κλείνουν αυτές τις παθολογικές φλέβες, όπως φαίνεται στην εικόνα 7.

Εικόνα 7

Με τη χρήση φλεβικού stent διαδερμικά, εισάγουμε το μόσχευμα και αντιμετωπίζουμε έτσι τα πιεστικά σύνδρομα May Turner και Nutcracker που προκαλούν πυελική συμφόρηση, όπως φαίνεται στις εικόνες 8, 9 και 10.

Εικόνα 8

Εικόνα 9

Εικόνα 10

Το σύνδρομο της πυελικής συμφόρησης είναι ένα χρόνιο σύνδρομο, το οποίο μπορεί να θεραπευτεί. Δεν είναι πάντα γυναικολογικό το πρόβλημα, μπορεί να χρειαστεί και παρέμβαση ειδικού αγγειοχειρουργού. Η ενδοφλεβική χειρουργική προσφέρει ποικιλία επιλογών θεραπείας σε περίπτωση αποτυχίας των συντηρητικών μέσων. Οι  σύγχρονες μέθοδοι φλεβικού stent και εμβολισμού (coiling) είναι οι πιο τεκμηριωμένες. Είναι ενδοφλεβικές - ακτινο-επεμβατικές θεραπείες με ολιγόωρη παραμονή στην Κλινική. Κλινικές μελέτες και συστηματικές έρευνες δείχνουν έως 80% επιτυχή αποτελέσματα. Με τη σωστή  διερεύνηση, αξιολόγηση και θεραπεία, μπορεί ο ειδικός να προσφέρει εξάλειψη του πόνου και των συμπτωμάτων της πυελικής συμφόρησης, ώστε να βελτιωθεί κατά πολύ η ποιότητα ζωής της ασθενούς.

Κείμενο:
Δημήτριος Παπασταύρου, MD, Διδάκτωρ Ιατρικής σχολής Bratislava, Slovakia, Αγγειοχειρουργός και Ενδοφλεβικός Χειρουργός

‍