st lukes website

Τι είναι ο καρκίνος των όρχεων;

‍

Καρκίνος όρχεων είναι η κακοήθης νεοπλασία στους ιστούς των όρχεων. Είναι ένας σχετικά σπάνιος τύπος καρκίνου, αποτελώντας το 1.5% των καρκίνων στους άνδρες. Παρόλα αυτά, πρόκειται για έναν από τους συνηθέστερους τύπους καρκίνου στις νεότερες ηλικίες. Εμφανίζεται συχνότερα σε άνδρες 15 - 35 χρονών. Εφόσον ανιχνευθεί εγκαίρως, το ποσοστό ίασης αγγίζει το το 95%. Ακόμα όμως και αν υπάρχει μετάσταση, πάλι τα ποσοστά ίασης είναι υψηλά. Επιπλέον, οι ασθενείς συνήθως μπορούν να διατηρήσουν τη σεξουαλική και αναπαραγωγική ικανότητά τους.

‍

Ποιοι είναι οι τύποι καρκίνου των όρχεων;

‍

Υπάρχουν δύο τύποι καρκίνου των όρχεων, ανάλογα με τον τύπο κυττάρων από τα οποία προέρχονται:

‍

Σεμινωματώδεις

‍

Προέρχεται από γεννητικά κύτταρα και εμφανίζεται συνήθως σε ηλικίες από 30 μέχρι 40 ετών. Εξελίσσεται βραδέως και προκαλεί μεταστάσεις πιο αργά και λιγότερο συχνά, σε σχέση με τους υπόλοιπους τύπους.

‍

Μη σεμινωματώδεις

‍

Οι μη σεμινωματώδεις όγκοι, ή αλλιώς καρκίνοι στρώματος - γεννητικής ταινίας, εμφανίζονται κατά κανόνα σε νεότερα άτομα, με γρηγορότερη ανάπτυξη και εξάπλωση από τους σεμινωματώδεις καρκίνους.

‍

Άλλες μορφές καρκίνων στους όρχεις, όπως τα σαρκώματα και τα λεμφώματα, είναι αρκετά σπάνιες.

‍

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

‍

‍

Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν είναι ξεκάθαρο τι προκαλεί τον καρκίνο των όρχεων. Υπάρχουν, όμως, διάφοροι παράγοντες που έχουν συσχετιστεί με την ανάπτυξή του. Συγκεκριμένα:

‍

Ηλικία από 15 έως 35 ετών

‍

Φυλή. Οι λευκοί άνδρες προσβάλλονται 4 φορές πιο συχνά από τους έγχρωμους.

‍

Κληρονομικότητα

‍

Γενετικοί παράγοντες. Συγκεκριμένα γονίδια αυξάνουν τον κίνδυνο κακοήθειας στους όρχεις.

‍

Μικρολιθίαση των όρχεων

‍

Ιστορικό κρυψορχίας. Είναι μια κατάσταση, στην οποία ο ένας ή και οι δύο όρχεις δεν έχουν κατέβει στο όσχεο. Σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου στους όρχεις, ιδιαίτερα όταν έχει καθυστερήσει η αντιμετώπισή της.

‍

Υπογονιμότητα. Μελέτες δείχνουν ότι οι υπογόνιμοι άνδρες εμφανίζουν μία ελαφρά αύξηση του κινδύνου για καρκίνο του όρχεως.

‍

Λοίμωξη από AIDS

‍

Περιβαλλοντικοί – επαγγελματικοί παράγοντες

‍

Σύνδρομο Klinefelter

‍

Βρεφική κήλη

‍

Ποια είναι τα συμπτώματα;

‍

‍

Τα συχνότερα συμπτώματα που παρουσιάζει ο καρκίνος στους όρχεις είναι:

‍

Εξόγκωμα στον όρχι, το οποίο είναι συνήθως ανώδυνο

‍

Πόνος στους όρχεις και/ή κοιλιακό άλγος

‍

Μεγέθυνση ή οίδημα του όρχεως

‍

Αίσθημα βάρους στο όσχεο

‍

Μεγέθυνση και ευαισθησία των μαστών

‍

Συμπτώματα λόγω μεταστάσεων

‍

Σε αρκετούς ασθενείς (30%), τα κύρια συμπτώματα προέρχονται από μεταστάσεις. Τα σεμινώματα δίνουν λεμφαδενικές μεταστάσεις, συνήθως αρκετό καιρό μετά την εμφάνισή τους. Αργότερα, συμβαίνει αιματογενής διασπορά στους πνεύμονες, ήπαρ, οστά, εγκέφαλο κ.λ.π. Αντίθετα, οι μη-σεμινωματώδεις όγκοι (με εξαίρεση το χοριοκαρκίνωμα) δίνουν πρώιμες λεμφαδενικές μεταστάσεις, οι οποίες προηγούνται της αιματογενούς διασποράς.

Η συχνότερη πρωτοπαθής εστία είναι στον προστάτη.

‍

Τα συνηθέστερα συμπτώματα λόγω μεταστάσεων είναι πόνος στη μέση από τη διόγκωση οπισθοπεριτοναϊκών λεμφαδένων, βήχας και δύσπνοια από μεταστάσεις στους πνεύμονες, διόγκωση στο επιγάστριο, πόνος στην αυχενική χώρα, ναυτία, εμετός και αδυναμία.

‍

Πώς γίνεται η διάγνωση;

‍

Ψηλάφηση των όρχεων

‍

Υπερηχογράφημα όρχεων

‍

Εξετάσεις αίματος – καρκινικοί δείκτες (AFP, β-hCG, LDH, PLAP). Υπάρχουν περιπτώσεις, όπου οι τιμές των καρκινικών δεικτών είναι σε φυσιολογικά επίπεδα.

‍

Σταδιοποίηση (έκταση και εξάπλωση της νόσου)

‍

Σε περίπτωση που επιβεβαιωθεί η ύπαρξη καρκίνου του όρχεως, θα πρέπει να γίνουν επιπλέον εξετάσεις, για να εκτιμηθεί η έκταση του προβλήματος, καθώς και τυχόν μεταστάσεις. Αυτές οι εξετάσεις είναι:

‍

Ακτινογραφία θώρακος ή/και αξονική τομογραφία θώρακος

‍

Αξονική τομογραφία κοιλίας

‍

Σπινθηρογράφημα οστών

‍

Αξονική εγκεφάλου

‍

Ποια είναι η θεραπεία;

‍

Η θεραπεία του καρκίνου των όρχεων είναι κατά βάση χειρουργική, όμως μπορεί να συνοδεύεται κι από χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, ανάλογα με τον τύπο και το στάδιο της νόσου.

‍

Χειρουργική

‍

Η χειρουργική επέμβαση συνιστάται σε όλες τις περιπτώσεις, ανεξαρτήτως σταδίου, ταξινόμησης ή μεταστάσεων. Διενεργείται υψηλή ορχεκτομή.

‍

Χημειοθεραπεία

‍

Η διάρκεια και το είδος του θεραπευτικού προγράμματος εξαρτάται από τον τύπο και το στάδιο του καρκίνου. Οι χημειοθεραπείες για τον καρκίνο του όρχεως δεν είναι ισχυρές και σπάνια έχουν παρενέργειες. Πολλές φορές για προληπτικούς λόγους γίνονται χημειοθεραπευτικοί κύκλοι, ειδικά σε επικίνδυνους τύπους καρκίνου.

Ακτινοθεραπεία

‍

Παρακολούθηση μετά τη θεραπεία

‍

Η παρακολούθηση επιβάλλεται για τουλάχιστον 5 χρόνια μετά από μία επιτυχημένη θεραπεία. Για να διαπιστωθεί τυχόν υποτροπή, πραγματοποιούνται:

‍

Εξέταση καρκινικών δεικτών

‍

Ακτινογραφία θώρακος

‍

Αξονική τομογραφία κοιλίας

‍

Ποια είναι η πρόγνωση;

‍

Η πρόγνωση είναι συνήθως πολύ καλή. Χάρη στα εξελιγμένα φάρμακα, ο καρκίνος των όρχεων έχει ποσοστά ίασης πάνω από 95%. Μάλιστα, εάν διαγνωσθεί και αντιμετωπισθεί σε πρώιμο στάδιο, η ίαση είναι δεδομένη. Ακόμη όμως και αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί, εξακολουθεί να υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα ίασης.

‍

Τι συμβαίνει με τη γονιμότητα;

‍

Η αφαίρεση του ενός όρχεως, και εφόσον ο άλλος είναι φυσιολογικός, δεν επηρεάζει τη σεξουαλική ζωή. Η γονιμότητα, όμως, μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά. Η πιθανότητα αυτή αυξάνεται σε περίπτωση που ο ασθενής υποβληθεί σε συμπληρωματική χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία. Για τον λόγο αυτό, επιβάλλεται η κατάψυξη σπέρματος. Επίσης, για δύο χρόνια μετά τη χημειοθεραπεία, δεν πρέπει να υπάρξει εγκυμοσύνη, γιατί αυξάνεται ο κίνδυνος τερατογεννήσεων.

‍

Στο 50% των ασθενών, η γονιμότητα επιστρέφει στο φυσιολογικό μετά από δύο έτη από τη χημειοθεραπεία/ακτινοθεραπεία. Το ποσοστό αυξάνεται μετά την πενταετία. Δυστυχώς, ένα 20% των περιπτώσεων θα παραμείνει μόνιμα υπογόνιμο.

‍

Υπάρχει πρόληψη;

‍

Η καλύτερη πρόληψη είναι η αυτοεξέταση (ψηλάφηση) των όρχεων. Η διαδικασία αυτή γίνεται από το ίδιο το άτομο και συστήνεται μία φορά τον μήνα.

Οι άνδρες με οικογενειακό ιστορικό ή με ιστορικό κρυψορχίας, επιβάλλεται να παρακολουθούνται ετησίως με υπερηχογράφημα, μετά την ηλικία των 16 ετών.

‍

‍

Πώς γίνεται η αυτοεξέταση των όρχεων;

‍

Η εξέταση αυτή διαρκεί μόνο λίγα λεπτά. Η καλύτερη στιγμή για την αυτοεξέταση είναι αμέσως μετά από ένα ζεστό μπάνιο, γιατί τότε το δέρμα του οσχέου είναι πιο χαλαρό και οι όρχεις ψηλαφώνται ευκολότερα. Κάθε όρχις εξετάζεται ξεχωριστά και σε σύγκριση με τον άλλο. Ο άνδρας τοποθετεί τους αντίχειρες του στην πρόσθια επιφάνεια του όρχεως, υποστηρίζοντάς τον με τους δείκτες και τα μεσαία δάχτυλα και των δύο χεριών. Κάθε όρχις περιστρέφεται ήπια ανάμεσα στα δάχτυλα και τους αντίχειρες και προσεκτικά ελέγχεται για εξογκώματα, σκληρότητα ή πάχος, σε σύγκριση με τον άλλο όρχι. Ο ουρολόγος πρέπει να ενημερώνεται, όταν εντοπιστούν σκληρές μάζες ή αλλαγές στο σχήμα, στο μέγεθος και τη σύσταση των όρχεων.

‍

References

‍

https://www.andrologos-ourologos.gr/καρκίνος-όρχεων/

https://www.katsivas-urology.gr/karkinos-orxeon/

https://ploumidisurology.gr/services/kakoithia-orxeis/

https://www.onmed.gr/ygeia/story/333936/karkinos-ton-orxeon-ta-proeidopoiitika-symptomata

https://www.bestrong.org.gr/el/cancer/typesofcancer/testicularcancer/

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/testicular-cancer-care/symptoms-causes/syc-20352986

https://www.nhs.uk/conditions/testicular-cancer/

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12183-testicular-cancer

https://www.cancer.org/cancer/testicular-cancer/about/what-is-testicular-cancer.html