Η 3 Μαρτίου κάθε έτους, έχει οριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ως η Παγκόσμια Ημέρα Ακοής. Σκοπός της ημέρας είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την απώλεια της ακοής. Η διαταραχή αυτή είναι μία από τις διαδεδομένες αναπηρίες των αισθήσεων, με πάνω από 275 εκατομμύρια ασθενείς σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα υπάρχουν 1,2 εκατομμύρια άτομα με διαταραχή ακοής, αριθμός που συνεχώς αυξάνεται. Τα νούμερα αυτά προβληματίζουν την επιστημονική κοινότητα και φέρνουν στο προσκήνιο την συζήτηση για την πρόληψη και την αντιμετώπιση αυτής της διαταραχής.
Λίγα λόγια για την ακοή
Το ανθρώπινο αυτί περιλαμβάνει υποδοχείς για την λειτουργία της ακοής αλλά και της ισορροπίας. Ακοή είναι η αίσθηση που δημιουργείται όταν ηχητικά κύματα φτάνουν από το περιβάλλον στο εσωτερικό αυτί, και τελικά αποκωδικοποιούνται ως πληροφορία στον εγκέφαλο.
Το ανθρώπινο αυτί αποτελείται από τρία μέρη:
- Το έξω αυτί: Ο ρόλος του είναι να συλλέγει τα ηχητικά ερεθίσματα από το περιβάλλον και να τα μεταφέρει προς το μέσο αυτί.
- Το μέσο αυτί: Περιλαμβάνει την τυμπανική μεμβράνη, τα ακουστικά οστάρια και την κοιλότητα του τυμπάνου. Ο ρόλος του είναι να λαμβάνει τα ηχητικά ερεθίσματα από το έξω αυτί και να τα μεταβιβάζει προς το έσω.
- Το έσω αυτί: Περιλαμβάνει το λαβύρινθο. Το μέρος του λαβυρίνθου που είναι υπεύθυνο για την ακοή ονομάζεται κοχλίας. Στα τοιχώματά του υπάρχουν ειδικά νευρικά κύτταρα, ενώ στο εσωτερικό του κυκλοφορεί ειδικό υγρό που λέγεται λέμφος. Όταν το ηχητικό ερέθισμα φτάνει στο έσω αυτί ως ταλάντωση, προκαλείται κυματισμός της λέμφου και ενεργοποίηση των νευρικών κυττάρων του κοχλία. Οι απολήξεις των κυττάρων αυτών σχηματίζουν το ακουστικό νεύρο, το οποίο καταλήγει στο κέντρο της ακοής, στον εγκέφαλο. Εκεί, τα ηχητικά ερεθίσματα αποκωδικοποιούνται.
Εμπόδιο ή βλάβη στην παραπάνω πορεία του ήχου, μπορεί να οδηγήσει στην ελάττωση της ακουστικής ικανότητας, δηλαδή στη βαρηκοΐα.
Ποιες κατηγορίες βαρηκοΐας υπάρχουν;
Υπάρχουν 3 τύποι βαρηκοΐας:
- Αγωγιμότητας: Όταν η βλάβη εντοπίζεται στο σύστημα μεταβίβασης του ήχου, από το περιβάλλον προς το ακουστικό νεύρο.
- Νευροαισθητήρια: Όταν η βλάβη εντοπίζεται στο ακουστικό νεύρο.
- Κεντρική: Όταν το ηχητικό ερέθισμα φτάνει φυσιολογικά στον εγκέφαλο, όμως υπάρχει βλάβη στην επεξεργασία του από τον εγκέφαλο.
Ποια συμπτώματα έχει ένας ασθενής με βαρηκοΐα;
Τα άτομα με βαρηκοΐα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην καθημερινότητά τους. Η μειωμένη ακουστική ικανότητα δυσχεραίνει την επικοινωνία με τους γύρω τους, με αποτέλεσμα πολλές φορές να παραγκωνίζονται. Συνήθως, φέρουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
- Μπερδεύουν την ομιλία με άλλους θορύβους
- Δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν τις λέξεις, ειδικά όταν υπάρχει θόρυβος στο περιβάλλον
- Ζητούν από τους άλλους να μιλήσουν πιο καθαρά, δυνατά και αργά
- Αυξάνουν την ένταση στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο
- Δεν συμμετέχουν σε συζητήσεις
- Αποφεύγουν κοινωνικές εκδηλώσεις
- Σε ορισμένες περιπτώσεις βαρηκοΐας, παραπονιούνται για εμβοές και ιλίγγους
Πώς προκαλείται;
Μερικά από τα συχνότερα αίτια απώλειας ακοής είναι τα παρακάτω:
- Βλάβη στο έσω αυτί. Η ηλικία και η παρατεταμένη έκθεση σε δυνατό θόρυβο μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στα νευρικά κύτταρα του κοχλία.
- Υπερβολική συγκέντρωση κυψελίδας. Αποφράσσει τον έξω ακουστικό πόρο και εμποδίζει την αγωγή των ηχητικών ερεθισμάτων.
- Ωτοσκλήρυνση. Πάθηση κατά την οποία τα ακουστικά οστάρια καθηλώνονται με αποτέλεσμα να μην μεταδίδεται το ερέθισμα.
- Φλεγμονές του αυτιού (ωτίτιδες) ή όγκοι. Παρεμποδίζεται η αγωγή του ερεθίσματος προς το έσω αυτί.
- Ρήξη τυμπάνου. Μπορεί να προκληθεί από δυνατό θόρυβο ή τραυματισμό.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
- Κλινική εξέταση με την ωτομικροσκόπηση, δηλαδή εξέταση του αυτιού με το οπτικό μικροσκόπιο.
- Έλεγχος ακοής. Περιλαμβάνει τον έλεγχο με τονοδότη, ακοόγραμμα, τυμπανόγραμμα, ακουστικά αντανακλαστικά και ομιλητική ακοομετρία. Με αυτά τα μέσα ο γιατρός καταλήγει στον τύπο και το βαθμό της βαρηκοΐας και προτείνει θεραπευτικές λύσεις.
Η πλειοψηφία των παθήσεων καλύπτονται με τις παραπάνω εξετάσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο διαγνωστικός έλεγχος θα πρέπει να συμπληρωθεί με:
- Ακουστικά προκλητά δυναμικά
- Αξονική τομογραφία λιθοειδών
- Μαγνητική τομογραφία βάσης κρανίου
Ποια είναι η αντιμετώπιση;
Κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται ανάλογα με την αιτία. Η θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει θεραπεία, σημαντική βοήθεια προσφέρουν τα εξελιγμένα πλέον ακουστικά βοηθήματα και εμφυτεύματα.
Υπάρχει πρόληψη;
Υπάρχουν διάφορα που πρέπει να προσέχει κανείς στην καθημερινότητά του, ώστε να προστατέψει την ακοή του. Το πιο σημαντικό είναι να αποφεύγει την έκθεση σε έντονους ήχους. Για παράδειγμα:
- Έκθεση σε χώρους με δυνατούς θορύβους (π.χ. κέντρα διασκέδασης)
- Υπερβολική χρήση ακουστικών σε δυνατή ένταση
- Εργασία σε χώρους με έντονο θόρυβο (π.χ. εργοστάσια, χειριστές κομπρεσέρ).
Απαραίτητο είναι σε όσους εκτίθενται επαγγελματικά σε θόρυβο να χρησιμοποιούν συσκευές απορρόφησης ηχητικής ενέργειας και να ελέγχουν τακτικά την ακοή τους.
References
https://orltsounis.gr/βαρηκοΐα/
https://daskolias.gr/varikoia/
https://akoustika-stamou.gr/einai-varikoia-kai-pos-diakrinoume/
https://drathanasopoulos.gr/varikoia/
https://www.medel.com/el/about-hearing/types-of-hearing-loss/understanding-conductive-hearing-loss
https://akoustika-kolokotronis.gr/ti-einai-i-varikoia
https://www.sansimera.gr/worldays/239
https://www.gepgroup.gr/myhealthmatters-pagkosmia-imera-akois/
https://www.insurancedaily.gr/h-βαρηκοΐα-είναι-πολύ-πιο-συνηθισμένη-α/
.svg)
.svg)
.svg)
.png)
