Ένας από τους τομείς όπου η επιστήμη της Ψυχολογίας έχει στρέψει το ενδιαφέρον της τα τελευταία χρόνια είναι αυτός της ψυχο-ογκολογίας. Με τον όρο αυτό εννοούμε τις παρεχόμενες υπηρεσίες συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας στους νοσούντες από καρκίνο, στους οικείους τους, καθώς και στο νοσηλευτικό προσωπικό που εργάζεται σε ογκολογικές μονάδες. Με την πρόοδο της ιατρικής, οι δείκτες επιβίωσης των καρκινοπαθών αυξάνονται συνεχώς, καθιστώντας τους ασθενείς αυτούς ως μία από τις μεγαλύτερες ομάδες χρονίως πασχόντων, γεγονός που μεταφράζεται σε αυξημένη ζήτηση για την ψυχοκοινωνική μέριμνα των ανθρώπων αυτών, λόγω της φύσης της ασθένειας και των αλλαγών που δύναται να προκαλέσει στον οργανισμό, αλλά και στον ψυχισμό.
Κύρια επιδίωξη των ειδικών ψυχικής υγείας που ασχολούνται με την ψυχοογκολογία αποτελεί η πληροφόρηση, αλλά και η συμβουλευτική διαδικασία για τη σχέση μεταξύ του καρκίνου και των συναισθημάτων που εμπλέκονται. Τόσο κατά τη διάγνωση, όσο και κατά την πορεία της θεραπείας, ο ασθενής έρχεται αντιμέτωπος με ένα φάσμα συναισθημάτων, το οποίο περιλαμβάνει άγχος, ένταση, ανησυχία, φόβο, θλίψη. Τα παραπάνω συναισθήματα, εάν δεν αναλυθούν και αποδομηθούν, αλλά αντιθέτως απωθηθούν ή καταπιεστούν, ενδέχεται να επηρεάσουν μέχρι και την πορεία της θεραπείας, λόγω της επιβαρυμένης ψυχικής σφαίρας του ασθενούς. Άλλωστε, όταν ο ασθενής δουλεύει αποτελεσματικότερα με την ψυχή του, τότε και ο θεράπων ιατρός βρίσκει πρόσφορο έδαφος για να δουλέψει καλύτερα με τον οργανισμό του πάσχοντος.
Μεγάλη σημασία δίδεται, επίσης, στην υιοθέτηση δυναμικού και μαχητικού πνεύματος από την πλευρά του ασθενή. Υπάρχουν ουκ ολίγες μελέτες στις οποίες αναφέρεται ξεκάθαρα πως όσοι εμφανίζουν ενεργό στάση και δράση έχουν καλύτερη πρόγνωση και λαμβάνουν καλύτερη θεραπεία. Αφού, λοιπόν, προηγηθεί εξοικείωση με τα αρνητικά συναισθήματα και αντιμετώπισή τους, προσπαθούμε να καταστήσουμε τον ασθενή ενεργό μέλος της πορείας και της θεραπείας, ενθαρρύνοντάς τον να ανασυντάξει τις δυνάμεις του και να μην είναι αμέτοχος σε αυτό που του συμβαίνει.
Από την πλευρά μας, καλούμαστε να δείξουμε ενσυναίσθηση, να αντιληφθούμε και να κατανοήσουμε την αγωνία και τις αντιδράσεις του ασθενή. Ο ίδιος αποζητά σιγουριά, ασφάλεια και ηρεμία, τα οποία οφείλουμε να του δείξουμε καθ’ όλη τη διάρκεια της ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης. Καλούμαστε, επίσης, να είμαστε ειλικρινείς και έντιμοι απέναντί του και αυτό γιατί η σχέση που βασίζεται στην εμπιστοσύνη και στον αμοιβαίο σεβασμό θα αποβεί σίγουρα προς όφελος του ασθενή. Έτσι, ενδυναμώνεται η θέλησή του να αγωνιστεί, ενώ προστίθεται μία νότα αποφασιστικότητας και αισιοδοξίας στην όλη διαδικασία.
Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι τον προσεγγίζουμε ως ένα άτομο το οποίο σεβόμαστε και του οποίου τα συναισθήματα αξίζει να κατανοήσουμε. Δεν τον εξετάζουμε, δηλαδή, αμιγώς βιοϊατρικά, δεν τον θεωρούμε ένα σύνολο από όργανα και βιολογικές λειτουργίες που χρειάζονται ρύθμιση ή επιδιόρθωση.
Οι νοσούντες από καρκίνο είναι αξιοπρεπείς και αξιοσέβαστοι άνθρωποι, οι οποίοι πολλές φορές αγγίζουν και ξεπερνούν όρια που ορισμένοι υγιείς άνθρωποι δεν μπορούν καν να διανοηθούν. Εξάλλου, όπως είπε και η Elisabeth Kübler-Ross, “οι πιο όμορφοι άνθρωποι είναι εκείνοι που έχουν γνωρίσει την αγωνία, την ήττα, τον πόνο, την απώλεια και κατάφεραν να βρουν τη διέξοδό τους μέσα από τα βαθιά σκοτάδια”.
