Σκοπός της επέμβασης
Η αορτική βαλβίδα ανοίγει συνήθως όταν το αίμα αντλείται από την καρδιά στο υπόλοιπο σώμα κατά τη συστολή. Η στένωση της αορτής είναι μια κατάσταση, όπου η αορτική βαλβίδα δεν μπορεί να ανοίξει και να κλείσει σωστά. Αυτό επιβαρύνει την καρδιά και μπορεί να οδηγήσει σε δύσπνοια, οίδημα στους αστραγάλους, πόνο στο στήθος, ζάλη και μερικές φορές συγκοπή.
Τι είναι η διαδερμική αντικατάσταση αορτικής βαλβίδας (TAVI);
Η διαδερμική αντικατάσταση αορτικής βαλβίδας (TAVI) είναι μια διαδικασία, που επιτρέπει την εμφύτευση αορτικής βαλβίδας, χρησιμοποιώντας έναν μακρόστενο σωλήνα που ονομάζεται καθετήρας. Συνήθως, ο καθετήρας εισάγεται σε ένα μεγάλο αιμοφόρο αγγείο στη βουβωνική χώρα ή μέσω μιας μικρής τομής στο στήθος. Η αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας transcatheter (TAVI) είναι μια διαδικασία για ασθενείς με σοβαρή και συμπτωματική στένωση της αορτής (στένωση του ανοίγματος της αορτικής βαλβίδας). Το TAVI εκτελείται σε πάλλουσα καρδιά και δεν απαιτεί καρδιοπνευμονική παράκαμψη. Είναι εγκεκριμένο για ασθενείς που θεωρούνται μεσαίου ή υψηλού κινδύνου για αντικατάσταση χειρουργικής αορτικής βαλβίδας (SAVR) ή είναι ανεγχείρητοι.
Οι προσθετικές αορτικές βαλβίδες είναι ειδικά σχεδιασμένες για αυτή τη διαδικασία. Αποτελούνται από φυσικό ιστό, ο οποίος επανασχεδιάζεται και εμφυτεύεται πάνω από την υπάρχουσα βαλβίδα. Η νέα βαλβίδα αρχίζει να λειτουργεί αμέσως.
Η βαλβίδα TAVI είναι κατασκευασμένη από βόειο ή χοίρειο περικάρδιο και υποστηρίζεται με μεταλλικό νάρθηκα (πλαίσιο). Το TAVI δεν απαιτεί παραδοσιακή αντιπηκτική αγωγή ή «αραιωτικά αίματος», όπως οι μηχανικές βαλβίδες καρδιάς.
a) Καθετήρας μπαλονιού στην άρρωστη βαλβίδα
b) Μπαλόνι με βαλβίδα στη θέση του
c) Διάταση με μπαλόνι για τη στερέωση της βαλβίδας
Προσεγγίσεις TAVI
Υπάρχουν επί του παρόντος τέσσερις διαφορετικές προσεγγίσεις.
Διαδερμική προσέγγιση
Αυτή είναι η πιο συχνή προσέγγιση, που χρησιμοποιείται σχεδόν στο 97% των περιπτώσεων. Ένα θηκάρι (κοίλος σωλήνας) τοποθετείται στη μηριαία αρτηρία (στη βουβωνική χώρα-βαση του ποδιού). Η καρδιακή βαλβίδα συμπιεσμένη τοποθετείται στον καθετήρα και κατευθύνεται με ακτινοσκόπηση μέχρι να τοποθετηθεί απευθείας μέσα στην άρρωστη αορτική βαλβίδα. Μόλις τοποθετηθεί, η νέα βαλβίδα εκπτύσσεται για να ασφαλίσει στη θέση της. Μόλις η βαλβίδα ασφαλίσει στη θέση της, αφαιρούνται όλοι οι καθετήρες.
Συχνά, η διαδικασία πραγματοποιείται υπό «παρακολουθούμενη φροντίδα αναισθησίας», χρησιμοποιώντας ενδοφλέβια (IV) ηρεμιστικά και φάρμακα για τον πόνο, καθώς και τοπικό αναισθητικό και χωρίς την ανάγκη ενδοτραχειακής διασωλήνωσης («αναπνευστικού σωλήνα» ή «αναπνευστικής μηχανής») αναισθησίας. Μια ομάδα επεμβατικών καρδιολόγων, ειδικών απεικόνισης, καρδιοχειρουργών και καρδιακών αναισθησιολόγων συνεργάζονται για να τοποθετήσουν τη βαλβίδα και να βεβαιωθούν ότι λειτουργεί σωστά.
Οι ακόλουθες εναλλακτικές προσεγγίσεις χρησιμοποιούνται σε ασθενείς, για τους οποίους τα αγγεία της λεκάνης δεν είναι αρκετά μεγάλα για να περάσει ο καθετήρας της βαλβίδας.
Υποκλείδια προσέγγιση
Η διαδικασία αυτή διεξάγεται υπό γενική αναισθησία με ενδοτραχειακό (αναπνευστικό) σωλήνα στη θέση του. Η υποκλείδια προσέγγιση απαιτεί κατάλληλο μέγεθος είτε της δεξιάς είτε της αριστερής υποκλείδιας αρτηρίας, που βρίσκονται κοντά στον δεξιό ή τον αριστερό ώμο, αντίστοιχα, για την παροχή του καθετήρα βαλβίδας.
Διεξάγεται μια τομή στη θέση της υποκλείδιας αρτηρίας και εισάγεται ένα θηκάρι (κοίλος σωλήνας) στο άνοιγμα προς την αορτή. Η συμπιεσμένη καρδιακή βαλβίδα εισάγεται διαμέσου της θήκης μέσα στην αορτή και τοποθετείται απευθείας μέσα στην άρρωστη αορτική βαλβίδα. Μόλις τοποθετηθεί, η βαλβίδα εκπτύσσεται στη θέση της. Μόλις η βαλβίδα σας λειτουργεί σωστά, το θηκάρι αφαιρείται και η τομή κλείνει.
Διακορυφαία προσέγγιση
Η διαδικασία αυτή διεξάγεται υπό γενική αναισθησία με ενδοτραχειακό (αναπνευστικό) σωλήνα. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ο χειρουργός κάνει μια τομή ανάμεσα στις πλευρές και ο καθετήρας (κοίλος σωλήνας) εισάγεται μέσα στο άνοιγμα και μέσω της κορυφής της καρδιάς. Η συμπιεσμένη καρδιακή βαλβίδα εισάγεται διαμέσου του θηκαριού και τοποθετείται απευθείας μέσα στην άρρωστη αορτική βαλβίδα.
Μόλις τοποθετηθεί η βαλβίδα, εκπτύσσεται στη θέση της. Εφόσον η βαλβίδα λειτουργεί σωστά, αφαιρείται το θηκάρι και η τομή του θώρακα κλείνει.
Διαθωρακική προσέγγιση
Η διαδικασία αυτή διεξάγεται υπό γενική αναισθησία με ενδοτραχειακό (αναπνευστικό) σωλήνα. Κατά τη διάρκεια της διαθωρακικής διαδικασίας, ο χειρουργός πραγματοποιεί μια τομή τύπου J στην κορυφή του στέρνου. Ένα θηκάρι (κοίλος σωλήνας) εισάγεται στο άνοιγμα προς την αορτή. Η συμπιεσμένη καρδιακή βαλβίδα εισάγεται διαμέσου του θηκαριού μέσα στην αορτή και τοποθετείται απευθείας μέσα στην άρρωστη αορτική βαλβίδα. Μόλις τοποθετηθεί, η βαλβίδα εκπτύσσεται στη θέση της. Εφόσον η βαλβίδα λειτουργεί σωστά, το θηκάρι αφαιρείται και η τομή του θώρακα κλείνει.
Εγκεφαλική προστασία
Για να αποτρέψει αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, έναν πιθανό κίνδυνο κατά τη διάρκεια του TAVI, η ομάδα TAVI χρησιμοποιεί συχνά το Sentinel Cerebral Protection System σε κατάλληλα επιλεγμένους ασθενείς. Η ομάδα χρησιμοποιεί τη συσκευή από το 2019. Αυτό το σύστημα Sentinel εγκρίθηκε από τον FDA τον Ιούνιο του 2017.
Ειδικές περιπτώσεις βαλβίδας μέσα σε βαλβίδα
Οι ασθενείς με προηγούμενη χειρουργική αντικατάσταση αορτικής SAVR ή χειρουργική αντικατάσταση μιτροειδούς βαλβίδας ενδέχεται να αντιμετωπίσουν εκφυλισμό βαλβίδας μετά από την αρχική χειρουργική επέμβαση. Για αυτούς τους ασθενείς, υπάρχει η δυνατότητα είτε επανεγχείρισης, είτε διαδερμικής τοποθέτησης βαλβίδας σε βαλβίδα (ViV). Για αυτές τις διαδικασίες, η τυπική συσκευή TAVI τοποθετείται είτε στην αορτική είτε στη μιτροειδική θέση. Η ομάδα TAVI συνιστά την τοποθέτηση βαλβίδας σε βαλβίδα (ViV), όταν:
- Ένας ασθενής έχει μια προηγούμενη βιοπροσθετική βαλβίδα
- Το άνοιγμα της βαλβίδας (προγενέστερη βαλβίδα καρδιάς) έχει το σωστό μέγεθος για να στηρίζει μια βαλβίδα TAVI
- Ο ασθενής διατρέχει υψηλό κίνδυνο για παραδοσιακή χειρουργική επέμβαση καρδιάς
Τι πρέπει να γνωρίζετε για το TAVI
- Η αντικατάσταση αορτικής βαλβίδας transcatheter (TAVI) πραγματοποιείται σε ασθενείς ενδιάμεσου ή υψηλού κινδύνου με στένωση της αορτικής βαλβίδας.
- Το 2019 και το 2020 ανακοινώθηκαν οι μελέτες TAVI PARTNER-3 και EVOLUT LOW RISK που αφορούν ασθενείς χαμηλού κινδύνου, οι οποίοι τυχαιοποιούνταν, είτε για αντικατάσταση TAVI είτε για αντικατάσταση χειρουργικής αορτικής βαλβίδας (SAVR). Η μελέτη αυτή έδειξε ισάξια αποτελέσματα και με τις δύο μεθόδους.
Όλοι οι ασθενείς αξιολογούνται προσεκτικά, για να δουμε αν η TAVI ή η SAVR θα προσφέρει την καλύτερη θεραπεία. Ανεξάρτητα από τη «λιγότερο επεμβατική» φύση της αντικατάστασης βαλβίδας χρησιμοποιώντας TAVI, είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι αυτή εξακολουθεί να είναι μια σημαντική καρδιακή διαδικασία και κάθε ασθενής πρέπει να έχει μια λεπτομερή συνομιλία με μέλη της ομάδας καρδιάς σχετικά με τους κινδύνους και τα οφέλη σε ατομική βάση.
Εμπειρία στην Κλινική «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ»
Η Κλινική «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» ξεκίνησε το πρόγραμμα TAVI το 2006 ως ένα από τα δυο πρώιμα πρωτοποριακά κέντρα στη Θεσσαλονίκη και τρία στην Αθήνα. Από τό 2012, η Κλινική έχει καταστεί διαπιστευμένο κέντρο από το ΚΕΣΥ στη χρήση αυτής της εξειδικευμένης θεραπείας, αξιολογώντας προσεκτικά τους ασθενείς από την ομάδα καρδιάς.
Μεταξύ 2012 και 2021, η ομάδα TAVI πραγματοποίησε περισσότερες από 400 επεμβάσεις (συμπεριλαμβανομένων >300 επεμβάσεων με διαμηριαία προσέγγιση και >100 με διακορυφαία προσέγγιση), με ποσοστά επιτυχίας μεγαλύτερα του 98%.