Σε πολύ λίγες εβδομάδες, συμπληρώνονται πενήντα χρόνια από τότε που άρχισε να λειτουργεί η Κλινική μας. Ούτε λίγο, ούτε πολύ, μισός αιώνας. Μας φαίνεται απίστευτο, εντυπωσιακό, σημαντικό. Για πενήντα ολόκληρα χρόνια δουλεύουμε, αγωνιζόμαστε, προσπαθούμε. Τα αποτελέσματα τα βλέπει κανείς όταν επισκέπτεται την Κλινική μας. Άλλα εξαιρετικά, άλλα μέτρια, ίσως κάποια πενιχρά. Προσπαθήσαμε για το καλύτερο. Ήταν φυσικό να κάνουμε και λάθη. Δεν κάνει λάθη, όποιος δεν κάνει τίποτε.
Κοιτάζοντας προς τα πίσω, μια ολόκληρη πεντηκονταετία, μένουμε έκπληκτοι, απορημένοι και προβληματισμένοι. Ξεκινήσαμε με πολλούς ενδοιασμούς, πολλές επιφυλάξεις, πολλούς δισταγμούς. Ξέραμε ότι επιχειρούμε κάτι δύσκολο. Δεν φανταστήκαμε ούτε στιγμή ότι διαθέτουμε υπερφυσικές ικανότητες. Το αντίθετο ίσως.
Παρόλα αυτά, προχωρήσαμε με πίστη, με αποφασιστικότητα, με συναίσθηση αδυναμιών και ελλείψεων, αλλά ταυτόχρονα με θάρρος και γενναιότητα. Το τελικό αποτέλεσμα δεν μας απογοητεύει. Μπορεί να μην είναι κάτι μοναδικό. Είναι όμως μια προσπάθεια που απέδωσε καρπούς. Η πλειοψηφία αυτών που νοσηλεύτηκαν κοντά μας, μοιάζει να είναι ευχαριστημένοι.
Όταν ξεκινούσαμε, πριν από πενήντα χρόνια, ξέραμε ότι ο δρόμος θα είναι δύσκολος. Τα προβλήματα της υγείας είναι συνήθως σύνθετα και επίμονα. Η αντιμετώπισή τους δεν είναι πάντοτε εύκολη και πολύ συχνά δεν είναι ικανοποιητική. Αξίζει όμως να επιχειρήσει κανείς να βοηθήσει τον άρρωστο άνθρωπο, πράγμα που σε πολλές περιπτώσεις (ειδικά μάλιστα σήμερα με τις δυνατότητες της σύγχρονης ιατρικής) είναι εφικτό. Και αυτός ακριβώς ήταν ο στόχος μας.
Ξέραμε ότι, για ποικίλους λόγους, οι ασθενείς είναι γενικά δύσπιστοι. Ξέραμε ότι η φήμη της ιδιωτικής ιατρικής δεν είναι πάντα η καλύτερη. Αποφασίσαμε όμως να γράψουμε τη δική μας ιστορία. Με τις δικές μας δυνατότητες, με τη δική μας φιλοσοφία, με τις δικές μας αδυναμίες, με τα δικά μας κριτήρια. Οι άνθρωποι που νοσηλεύτηκαν στην Κλινική μας είναι αυτοί που μπορούν να έχουν τον τελευταίο λόγο για τα επιτεύγματά μας.
Ο άρρωστος άνθρωπος ήταν η πρώτη φροντίδα μας, όπως είναι φυσικό. Ο άνθρωπος που υποφέρει, που πονάει, που είναι αγανακτισμένος για τη «μοίρα» του και που, επειδή η μοίρα του είναι απούσα, είναι φυσικό να τα βάζει μ’ αυτούς που προσπαθούν να την αλλάξουν. Αυτό είναι ανθρώπινο και το είχαμε υπόψη μας. Φροντίσαμε όμως το προσωπικό μας να μάθει να αντιμετωπίζει τον άρρωστο με κατανόηση και με στοργή. Το σύνθημα του Ιπποκράτη «επ’ ωφελείη καμνόντων» (προς όφελος των ασθενών) θελήσαμε να είναι το κίνητρό μας. Και η βαρυσήμαντη διαπίστωση του Αποστόλου Παύλου «μείζων τούτων η αγάπη» η κινητήρια δύναμή μας. Ονειρευτήκαμε ότι, κοντά μας, οι ασθενείς θα βρίσκουν θαλπωρή, κατανόηση, συμπαράσταση, φροντίδα. Όχι με λόγια μόνο, αλλά με έργα και με συμπεριφορά. Όσοι νοσηλεύτηκαν στην Κλινική μας, ελπίζω κάτι να διαπίστωσαν.
Το προσωπικό μας, όλοι εκείνοι οι άνθρωποι που δέχτηκαν να δουλέψουν μαζί μας, προσπαθήσαμε να είναι φίλοι μας. Η αντιδικία εργοδοσίας και εργαζομένων, που είναι τόσο γνωστή και τόσο δυσάρεστη πολλές φορές, προσπαθήσαμε να μην υπάρχει στο περιβάλλον μας. Καταβάλαμε όλες τις δυνατές προσπάθειες να έχουμε φιλικές σχέσεις με τους συνεργάτες μας που δουλεύουν δίπλα μας, με κατανόηση στα προβλήματά τους, με διάθεση να συμπαρασταθούμε όσο είναι δυνατόν, ώστε η εργασία να μην είναι δυσάρεστη, ούτε «ασήκωτο βάρος», αλλά μια ευχάριστη ενασχόληση, που τη ρυθμίζει σχέση εργοδοσίας και εργαζομένων, πέρα απ’ όλα τ’ άλλα, κυριότατα ανθρώπινη.
Οι συνεργάτες μας – γιατροί ήταν και είναι πολλοί. Πολλές εκατοντάδες γιατροί, όλων των ειδικοτήτων, όλων επίσης των νοοτροπιών. Προσπαθήσαμε να προσελκύσουμε συνεργάτες γιατρούς, που να διαθέτουν όχι μόνο γνώση επιστημονική, αλλά και αισθήματα ανθρώπινα. Γιατρούς για τους οποίους η ιατρική δεν είναι μόνο μέσο βιοπορισμού (καμιά φορά μάλιστα και πλουτισμού), αλλά παράλληλα έχει και κάποια ιδανικά που ξεφεύγουν από τα καθημερινά και τετριμμένα. Μπορεί αυτό να μην υπήρξε πάντα ο κανόνας. Υπήρξε όμως η επιδίωξη.
Συμπληρώνοντας πενήντα χρόνια λειτουργίας, κοιτάζουμε προς τα πίσω με ευγνωμοσύνη, με διάθεση αυτοκριτικής, με καινούριους οραματισμούς. Ο απολογισμός μιας δουλειάς πενήντα χρόνων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Προϋποθέτει αντικειμενικότητα, ειλικρίνεια, διάθεση αυτοκριτικής – στοιχεία που δεν είναι εύκολα διαθέσιμα. Προσπαθώντας όμως να αξιολογήσουμε τη δουλειά μας, χωρίς υπερβολές, χωρίς μεγαλόστομες και κούφιες διακηρύξεις, θα έλεγα πως δεν είμαστε δυσαρεστημένοι. Δεν έχουμε την αίσθηση της αποτυχίας. Θα έλεγε κανείς ότι, στην περίπτωσή μας, συμβαίνει αυτό ακριβώς που περιγράφει με κάποιους στίχους του ο Οδυσσέας Ελύτης:
Από τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούς,
Βάσανα ξεφορτώνει και αναστεναγμούς.
Έλα Χριστέ και Κύριε λέω και απορώ,
τέτοιο τρελό βαπόρι, τρελοβάπορο.
Χρόνους μας ταξιδεύει, δεν βουλιάξαμε,
χίλιους καπεταναίους τους αλλάξαμε.
Κατακλυσμούς ποτέ δεν λογαριάσαμε,
Μπήκαμε μες στα όλα και περάσαμε.
Κι έχουμε στο κατάρτι μας Βιγλάτορα
παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα.
Κι αν ρωτήσει κάποιος ποιος είναι αυτός ο Βιγλάτορας, ο μυστηριώδης Ήλιος ο Ηλιάτορας, η απάντηση είναι πάρα πολύ απλή. Είναι η πίστη μας, είναι η φιλοσοφία μας, είναι η μεταφυσική νοοτροπία μας. Κάποιοι την καταλαβαίνουν και την αποδέχονται. Κάποιοι άλλοι την υποτιμούν και τη διαγράφουν. Καθένας μας έχει τα κριτήριά του και χαράζει την πορεία του.
Εμείς συνεχίζουμε τον αγώνα. Σύντομα, όπως είναι φυσικό, η σκυτάλη περνάει σε νεότερα χέρια. Με προσδοκία να συνεχιστεί η προσπάθεια. Να εξακολουθήσει ο αγώνας, η αγωνία, ο οραματισμός. Και με μια ευχή: Αυτούς που θα συνεχίσουν την προσπάθεια να τους εμπνέει, να τους προστατεύει, να τους ευλογεί ο Θεός.
- Δρ. Δημοσθένης Κατσάρκας, Διευθυντής Κλινικής «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ»
.svg)
.svg)
.svg)
.png)
