Πώς να μιλήσετε στα παιδιά για τον νέο κορωνοϊό και για τον επιτρεπτό χρόνο μπροστά στις οθόνες

Μην κρύβεστε από τα παιδιά

Έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα

Τα σχολεία παραμένουν κλειστά, η κοινωνική ζωή έχει περιοριστεί και όλα είναι πολύ διαφορετικά από αυτά που έχουμε συνηθίσει. Αλλά ας μην ξεχνάμε πόσο επηρεάζονται από όλο αυτό και τα παιδιά, που από τη μια μέρα στην άλλη αναγκάζονται να παρακολουθούν τα μαθήματά τους από μία οθόνη και να κάθονται σπίτι, ενώ ο καιρός είναι για βόλτες και για παιχνίδι. Τα παιδιά αισθάνονται αναμφισβήτητα πως διανύουμε δύσκολες μέρες. Για αυτό και θα πρέπει να μάθουμε να συζητάμε και για τέτοια ζητήματα μαζί τους, μιλώντας για τον νέο κορωνοϊό και για τον επιτρεπτό χρόνο μπροστά στις οθόνες.

Οθόνες και σημερινά παιδιά

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της υπερβολικής έκθεσης στην οθόνη;

Οι γνώμες των ειδικών γύρω από τη σχέση παιδιού και οθόνης διίστανται. Από τη μια, έχουμε τους εκπαιδευτικούς που ενθαρρύνουν την επαφή και την εξοικείωση των παιδιών με την τεχνολογία, διότι τους προσφέρει επιπλέον δεξιότητες και πρόσβαση στη γνώση, ενώ παράλληλα τους προετοιμάζει για ένα απαιτητικό μέλλον στη σύγχρονη κοινωνία. Από την άλλη, έχουμε τους επαγγελματίες υγείας που, χωρίς να είναι εναντίον της επαφής αυτής, μας θέτουν τον προβληματισμό σχετικά με τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της υπερβολικής έκθεσης των παιδιών στις οθόνες. Είναι, με άλλα λόγια, πιο εγκρατείς, τονίζοντας πως η επιστημονική κοινότητα δεν γνωρίζει πολλά σχετικά με αυτό το θέμα και υπογραμμίζοντας τους εξής πιθανούς κινδύνους υπερέκθεσης των παιδιών στην οθόνη:

● Διαδικτυακός εκφοβισμός
● Εξαρτησιογόνες συμπεριφορές και κατάθλιψη
● Πρόσβαση σε ακατάλληλο για ανηλίκους υλικό
● Περιορισμένη φυσική δραστηριότητα
● Μειωμένο φάσμα προσοχής και συγκέντρωσης

Επιπλέον, όταν μιλάμε για επαφή παιδιού με οθόνη, πλέον δεν αναφερόμαστε μόνο στην τηλεόραση ή στα βιντεοπαιχνίδια. Η επιστημονική κοινότητα συμφωνεί πως η τηλεόραση είναι πολύ διαφορετική από τους άλλους τρόπους έκθεσης στην οθόνη, οι οποίοι έχουν έναν πιο κοινωνικό χαρακτήρα. Τα παιδιά μπορούν πλέον να επικοινωνούν με τους άλλους, να βρίσκουν αυτό που ψάχνουν και να εξερευνούν τον κόσμο διαδικτυακά. Έχουν, επίσης, τη δυνατότητα να επιλέγουν αυτό που θέλουν να δουν ή να διαβάσουν. Έτσι, δεδομένου ότι οι περισσότερες έρευνες έχουν να κάνουν με τον χρόνο έκθεσης στην τηλεόραση, συμπεραίνουμε πως γνωρίζουμε πολύ λίγα σχετικά με τα υπόλοιπα ψηφιακά μέσα.

Τι μπορείτε να κάνετε εσείς ως γονείς

Πώς να αντιμετωπίσετε τους κινδύνους που ενέχει η υπερέκθεση στην οθόνη;

Τα παιδιά σας παρακολουθούν συνεχώς και είναι ‘‘επαγγελματίες’’ στο να σας αντιγράφουν. Μιμούνται τη συμπεριφορά σας, τις συνήθειές σας, τις αντιδράσεις σας και οτιδήποτε άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Μην ξεχνάτε, λοιπόν, πως εσείς θέτετε το παράδειγμα προς μίμηση, ακόμη και για τον χρόνο που περνούν μπροστά από μία οθόνη. Βλέποντας το δικό σας μοτίβο συμπεριφοράς και χρήσης της τεχνολογίας, δημιουργούν και αυτά ανάλογες συνήθειες.

Ο χρόνος που περνάτε εσείς οι ίδιοι μπροστά από μία οθόνη είναι ανάλογος ή επιπρόσθετος στον χρόνο που εκτίθενται τα παιδιά σας σε αυτή, είτε είναι η τηλεόραση, το ipad, ή το κινητό.

Γι’ αυτό, λοιπόν, προσπαθήστε να βάλετε όρια στον εαυτό σας όσον αφορά πόσο και πότε θα περνάτε χρόνο μπροστά από την οθόνη. Κάποιες φορές είναι προτιμότερο να αφήσετε όλες τις συσκευές στην άκρη και να κάνετε κάτι άλλο. Να θυμάστε πως τα παιδιά αντιλαμβάνονται την κρίση που περνάμε και επηρεάζονται και τα ίδια από αυτήν.

Πώς να μιλήσετε στα παιδιά και στους εφήβους

Είναι δύσκολο να κρατήσετε έναν έφηβο στο σπίτι. Οι έφηβοι έχουν ανάγκη να περνούν χρόνο με τους φίλους τους και να κάνουν δραστηριότητες που τους προσφέρουν εκτόνωση. Έτσι, μέρες σαν κι αυτές, μπορεί να φέρουν στην επιφάνεια συναισθήματα θλίψης, ανησυχίας, ευερεθιστότητας και θυμού. Για τα νεότερα παιδιά, είναι μια καλή ευκαιρία να τους εξηγήσετε τι συμβαίνει και γιατί η ζωή τους είναι διαφορετική. Ρωτήστε τους πώς νιώθουν και τι είναι αυτό που τους λείπει περισσότερο από το σχολείο ή τους φίλους τους. Δώστε τους την ευκαιρία να μιλήσουν και να εκφράσουν αυτό που νιώθουν. Θα δείτε πως θα τα γνωρίσετε καλύτερα.

“Πώς να πω στα παιδιά μου ότι πεθαίνουν άνθρωποι και πως πρέπει να μείνουμε σπίτι;”

Κάποιες συζητήσεις είναι και θα είναι δύσκολες. Παρόλα αυτά, πρέπει να μάθουμε να τις κάνουμε με τα παιδιά. Δείτε το σαν μια ευκαιρία να τους πείτε πόσο σημαντικό είναι να μείνετε σπίτι, να πλένετε τα χέρια σας και να τους εξηγήσετε πως ορισμένες φορές οι άνθρωποι αρρωσταίνουν βαριά και πηγαίνουν στο νοσοκομείο.

Τι κάνουν τα παιδιά όταν δεν είναι καλά;

Αναγνωρίζοντας τα σημάδια

Όταν τα παιδιά σας δεν νιώθουν καλά, μην περιμένετε πάντα πως θα έρθουν να σας το πουν και να το μοιραστούν μαζί σας. Παρατηρήστε αλλαγές στη συμπεριφορά τους και στον τρόπο που επικοινωνούν, όπως ευερεθιστότητα, απομόνωση, υπερβολικό ύπνο ή εριστικότητα και θυμό. Αν η αλλαγή που παρατηρείτε επηρεάζει αρνητικά την αλληλεπίδραση με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, τότε καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε κάποιον επαγγελματία υγείας για αξιολόγηση και πρόληψη σοβαρότερων συμπτωμάτων.

‍