Όγκοι Μυοσκελετικού - Εσωτερική ημιπυελεκτομή

Κακοήθεις όγκοι οστών λεκάνης – χειρουργική θεραπεία

Οι κακοήθεις όγκοι που εντοπίζονται στα οστά της λεκάνης είναι σχετικά σπάνιοι. Παρόλα αυτά όταν εμφανίζονται είναι εξαιρετικά δύσκολα να αντιμετωπιστούν. Οι όγκοι αυτοί μπορεί να είναι πρωτοπαθείς (π.χ. οστεοσάρκωμα, χονδροσάρκωμα, σάρκωμα Ewing) δηλαδή όγκοι που ξεκινούν από τα οστά της λεκάνης ή μεταστατικοί δηλαδή όγκοι που έχουν εμφανιστεί σε κάποιο άλλο όργανο (π.χ. πνεύμονας, θυρεοειδής, μαστός, προστάτης κ.α.) και δίνουν μεταστάσεις στα οστά της λεκάνης.

Θεραπεία

Βασική θεραπεία των όγκων που εμφανίζονται στα οστά είναι η χειρουργική και συμπληρώνεται από τη χημειοθεραπεία η/και την ακτινοθεραπεία. Ενώ όμως τόσο η χημειοθεραπεία & η ακτινοθεραπεία έχουν εξελιχθεί σημαντικά η χειρουργική των οστών της λεκάνης υστερεί όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στις περισσότερες χώρες του εξωτερικού. Οι χειρουργικές επεμβάσεις για όγκους στα οστά της πυέλου είναι εξαιρετικά δύσκολες και απαιτούν πολύ εξειδικευμένους και έμπειρους χειρουργούς. Τόσο η θέση των οστών στο σώμα όσο η παρουσία σημαντικών αγγείων και νεύρων αλλά και ζωτικών οργάνων στην πύελο (π.χ. ουρητήρες, σπερματικός τόνος, έντερο) καθιστούν το χειρουργικό περιβάλλον άγνωστο και δυσπρόσιτο για τον ορθοπαιδικό χειρουργό.

Έτσι ο ακρωτηριασμός ή ανακουφιστικές και όχι θεραπευτικές θεραπείες εφαρμόζονται συχνά στους ασθενείς. Η δυνατότητα μετάβασης σε εξειδικευμένα κέντρα του εξωτερικού είναι πολύ περιορισμένη και λόγω χρόνου (συνήθως η χειρουργική επέμβαση πρέπει να γίνεται σε συγκεκριμένο χρόνο, 3-4 εβδομάδες μετά τη χημειοθεραπεία) οπότε οποιαδήποτε χρονική καθυστέρηση καθιστά την χειρουργική επέμβαση μη αποτελεσματική ή ανέφικτη είτε λόγω του κόστους.

Το κόστος για μια τέτοια επέμβαση στο εξωτερικό και μάλιστα σε εξειδικευμένο κέντρο είναι εξαιρετικά υψηλό και τα ασφαλιστικά ταμεία πέρα από την σημαντική γραφειοκρατική καθυστέρηση καλύπτουν συνήθως ένα τμήμα του κόστους και μόνο σε ασθενείς νεαρής ηλικίας και κυρίως παιδιά. Αλλά και τα εξειδικευμένα κέντρα σπάνια αναλαμβάνουν μεγαλύτερους σε ηλικία ασθενείς. Οι ασθενείς που συνήθως υποβάλλονται σε τέτοιες χειρουργικές επεμβάσεις «διάσωσης άκρου» στην πύελο είναι ασθενείς σχετικά νέοι σε ηλικία έως 55 ετών.

Εικόνα 1: οστεοσάρκωμα λεκάνης (ΟΣ)

Εσωτερική ημιπυελεκτομή για πρώτη φορά στην Ελλάδα

Τον Μάιο του 2020 πραγματοποιήσαμε στην κλινική «Άγιος Λουκάς» την πρώτη εσωτερική ημιπυελεκτομή στην Ελλάδα. Τέτοιου είδους επεμβάσεις μέχρι τώρα πραγματοποιούνταν μόνο σε πολύ εξειδικευμένα κέντρα του εξωτερικού. Η ασθενής ήταν μια γυναίκα 72 ετών που έπασχε από οστεοσάρκωμα λαγονίου – ισχίου που εμφανίστηκε έπειτα από ακτινοθεραπεία για εντοπισμένο non-Hodgkin λέμφωμα (Εικόνα 1,2).

Εικόνα 2: Εντόπιση ΟΣ στη λεκάνη

Στην ασθενή είχαν προταθεί προηγουμένως κι άλλες χειρουργικές θεραπείες ανακουφιστικού όμως χαρακτήρα χωρίς να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα, εστιάζοντας μόνο στην ελάττωση του πόνου και στην καλή λειτουργικότητα του σκέλους στον περιορισμένο χρόνο της ζωής της. Τόσο η διάγνωση όσο και η θεραπεία έγιναν αποκλειστικά στην κλινική «Άγιος Λουκάς».

Αρχικά προχωρήσαμε σε βιοψία με βελόνη υπό καθοδήγηση με αξονικό τομογράφο έτσι ώστε να εξαλείψουμε τον κίνδυνο της διασποράς του όγκου. Βάσει της ιστολογικής διάγνωσης, η οποία ήταν «υψηλής κακοήθειας μετακτινικό οστεοσάρκωμα», η ασθενής υποβλήθηκε σε χημειοθεραπεία στο ογκολογικό της κλινικής. Ο έλεγχος με μαγνητική τομογραφία μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου χημειοθεραπειών έδειξε πολύ καλή ανταπόκριση του όγκου στη χημειοθεραπεία με άμεση εξαφάνιση του πόνου, υποχώρηση των συμπτωμάτων και μείωση του μεγέθους του όγκου.

Μετά το πέρας της χημειοθεραπείας κι αφού προηγήθηκε νέος έλεγχος με μαγνητική τομογραφία (MRI) σχεδιάστηκε ψηφιακά η χειρουργική επέμβαση σε τρισδιάστατο πλάνο (Digital 3D pre-operative analysis system). Η επέμβαση αυτή ανήκει στην νεότερη γενιά των χειρουργικών επεμβάσεων κατά τις οποίες προσπαθούμε να αφαιρέσουμε πλήρως τον όγκο διασώζοντας τα άκρα (χέρια και πόδια) αποφεύγοντας τον ακρωτηριασμό και ονομάζεται με τον διεθνή όρο «χειρουργική διάσωσης άκρων» ( Limb salvage surgery).

Εικόνα 3: Oστεοτομία λεκάνης

Αφαιρέσαμε το λαγόνιο οστό (οστούν) μαζί με την άρθρωση του ισχίου και μαζί με τους μυς που κάλυπταν τον όγκο, σε ένα τεμάχιο (Εικόνες 3,4).

Εικόνα 4: Mετεγχειρητική

Ο παθολογοανατομικός έλεγχος έδειξε πως ο όγκος ήταν πολύ επιθετικός και αφαιρέθηκε πλήρως και σε υγιή όρια. Η ασθενής ακολούθησε ομαλή μετεγχειρητική πορεία, εξήλθε σε πολύ καλή κατάσταση πολύ συντομότερα από τη μέση νοσηλεία αυτού του είδους επεμβάσεων και ακολουθεί πρόγραμμα αποκατάστασης. Τόσο ο χειρουργικός χρόνος όσο και η απώλεια αίματος ήταν σημαντικά καλύτερα από το μέσο όρο που παρουσιάζουν οι διεθνείς μελέτες. Επιπλέον η ηλικία της ασθενούς ήταν σημαντικά μεγαλύτερη από το μέσο όρο των μελετών.

Στην κλινική «Άγιος Λουκάς» μπορούμε ν’ αντιμετωπίσουμε οποιοδήποτε όγκο του μυοσκελετικού με εξαιρετικά αποτελέσματα.

Κείμενο:
Κωνσταντίνος Τσανίδης
Ορθοπαιδικός Χειρουργός & Χειρουργός Όγκων Μυοσκελετικού
TSANIDIS ORTHOPAEDIC CENTER ∙ TOC

Ο Κωνσταντίνος Τσανίδης είναι ορθοπαιδικός χειρουργός εξειδικευμένος στην χειρουργική σαρκωμάτων και όγκων μυοσκελετικού στο “Royal National Orthopaedic Hospital” Stanmore / London στη Μεγάλη Βρετανία. Είναι ο μόνος ορθοπαιδικός χειρουργός που εργάστηκε ως διευθυντεύων επιμελητής στο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Θεαγένειο», είναι μέλος της Διεθνούς Εταιρείας Διάσωσης Άκρων (ISOLS - International Society Of Limb Salvage) και ο πρώτος Έλληνας μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Όγκων Μυοσκελετικού (EMSOS / European Musculo-Skeletal Oncology Society).

‍