Λίγα λόγια για την Οστεοπόρωση

Επί πολλές δεκαετίες η Οστεοπόρωση θεωρείτο «νόσος της εμμηνόπαυσης». Πλέον, χάρη στην έγκαιρη πρόληψη, γνωρίζουμε ότι όλο και περισσότερες νεαρές γυναίκες βρίσκονται αντιμέτωπες με την ασθένεια, όπως π.χ. στα πλαίσια μιας πρόωρης εμμηνόπαυσης ή μιας αγωγής με αντιοιστρογόνα λόγω καρκίνου του μαστού. 

Τι είναι η Οστεοπόρωση;

Η οστεοπόρωση είναι μια χρόνια συστηματική νόσος, που χαρακτηρίζεται από: 

• Την προοδευτική μείωση της οστικής μάζας 
• Την διαταραχή της οστικής αρχιτεκτονικής

Τα παραπάνω καθιστούν τα οστά εύθραυστα, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα κατάγματος. Η πιθανότητα αυτή αυξάνεται ακόμα και μετά από μικροτραυματισμούς ή απλές, καθημερινές κινήσεις. 

Με άλλα λόγια, η Οστεοπόρωση κάνει τα κόκαλα πιο αδύναμα και επιρρεπή στα κατάγματα.

‍

Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης Οστεοπόρωσης

Αμετάβλητοι παράγοντες κινδύνου

• Ηλικία
• Γυναικείο φύλο
• Οικογενειακό ιστορικό Οστεοπόρωσης
• Προηγούμενο κάταγμα
• Εθνικότητα
• Εμμηνόπαυση 
• Υστερεκτομή
• Μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα 
• Πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής υπογοναδισμός στους άνδρες 

Μεταβλητοί παράγοντες κινδύνου

• Κατανάλωση αλκοόλ
• Κάπνισμα
• Χαμηλός δείκτης μάζας σώματος
• Κακή διατροφή και ελλιπής πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D
• Ανεπαρκής άσκηση
• Συχνές πτώσεις 

Πιθανότητα κατάγματος από την Οστεοπόρωση στον γενικό πληθυσμό

Σε παγκόσμιο επίπεδο, 1 στις 3 γυναίκες και 1 στους 5 άνδρες πάνω από την ηλικία των 50 ετών θα παρουσιάσουν ένα οστεοπορωτικό κάταγμα. Κάθε χρόνο, υπολογίζεται πως περίπου 1.660.000 εκατομμύρια κατάγματα κεφαλής μηριαίου λαμβάνουν χώρα, ενώ υπολογίζεται πως, μέχρι το έτος 2050, αυτός ο αριθμός θα έχει τετραπλασιαστεί, λόγω αύξησης του προσδόκιμου επιβίωσης. 

Ποια μέρη του σώματος είναι επιρρεπή στα κατάγματα;

Επιρρεπή σε κατάγματα είναι: 

• Τα σώματα των σπονδύλων της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης
• Η κεφαλή του μηριαίου οστού
• Τα οστά του καρπού

Τα κατάγματα των σπονδύλων μπορούν να παραμείνουν επί χρόνια σιωπηρά και να εμφανιστούν με τη μορφή προοδευτικής κύφωσης (καμπούρα), συνοδευόμενης από χρόνιους πόνους και δυσκολίες στην κινητικότητα.

Αιτιολογία της Οστεοπόρωσης

Η αιτιολογία της Οστεοπόρωσης είναι πολυπαραγοντική. Η οστική μάζα αυξάνει στην παιδική και νεαρή ενήλικη ζωή μέσα από μια πολύπλοκη διαδικασία απορρόφησης και αναδόμησης, αγγίζοντας τη μέγιστη τιμή στην ηλικία των 20-25 ετών (peak bone mass). 

Από την ηλικία των 35 χρόνων, αρχίζει η φυσιολογική απώλεια της οστικής μάζας, καθώς απορροφάται περισσότερο οστό από αυτό που δημιουργείται. 

Η απότομη εμμηνοπαυσιακή πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων καθιστά τις γυναίκες ιδιαίτερα ευάλωτες, ενώ ποικίλοι άλλοι γενετικοί, ορμονικοί, μεταβολικοί και εξωγενείς παράγοντες φαίνεται να επηρεάζουν δυναμικά τις διαδικασίες οστικής αναδόμησης.

Διάγνωση της Οστεοπόρωσης

Η διάγνωση της Οστεοπόρωσης τίθεται με τη μέτρηση της οστικής πυκνότητας, με τη βοήθεια της μέτρησης της απορρόφησης ακτίνων Χ διπλής ενέργειας (Dual Energy X-ray Absorptiometry DXA) και ολοκληρώνεται με τη μέτρηση βιοχημικών και ορμονικών παραμέτρων του οστικού μεταβολισμού στο αίμα ή/και στα ούρα. 

Ο διαγνωστικός αλγόριθμος βασίζεται στα αποτελέσματα των βιοχημικών και απεικονιστικών εξετάσεων και τροποποιείται με βασικό γνώμονα την κλινική εικόνα και το ιστορικό του ασθενούς. 

‍

Υπολογισμός του κινδύνου πτώσης και προφίλ κινδύνου του ασθενούς 

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον υπολογισμό του κινδύνου πτώσης με τη βοήθεια κλινικών δοκιμασιών, καθώς και στην εκτίμηση του συνολικού καταγματικού κινδύνου με ειδικά εργαλεία (FRAX). Βάσει αυτών των αποτελεσμάτων, θα σκιαγραφηθεί ένα προφίλ κινδύνου του ασθενούς, που θα θέσει τα θεμέλια για μια εξατομικευμένη συμβουλευτική και θεραπευτική προσέγγιση.

Θεραπεία της Οστεοπόρωσης

Η θεραπεία της Οστεοπόρωσης βασίζεται: 

• Στην προληπτική εξουδετέρωση παραγόντων κινδύνου
• Στην κατάλληλα προσαρμοσμένη σωματική άσκηση και ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε ασβέστιο, πρωτεΐνη και βιταμίνη D
• Στη στοχευμένη φαρμακευτική αγωγή, όταν αυτή κριθεί αναγκαία.

Διαθέτουμε σήμερα στη θεραπευτική μας φαρέτρα μία μεγάλη ποικιλία φαρμάκων, τα οποία δρουν: 

• Είτε αναστέλλοντας την οστική απορρόφηση, μειώνοντας κατ’ επέκτασιν τον ρυθμό της οστικής απώλειας
• Είτε αυξάνοντας τον σχηματισμό νέου οστού

‍

Υπάρχει και μία νέα κατηγορία φαρμάκων με διπλό μηχανισμό δράσης (μονοκλωνικά αντισώματα με δέσμευση και αναστολή της σκληροστίνης).

‍

Ποια περιστατικά καλύπτει το Ιατρείο Οστεοπόρωσης

Τo ιατρείο Οστεοπόρωσης καλύπτει όλο το διαγνωστικό και θεραπευτικό φάσμα των παθήσεων του οστικού μεταβολισμού, με ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη, έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση και θεραπεία της Οστεοπόρωσης. 

Σκοπός του ιατρείου είναι:

• Η κλινική εκτίμηση του ασθενούς με οστικές παθήσεις ως σύνολο
• Η διαφορική διάγνωση παθήσεων ενδοκρινικών και μη, που μπορούν να διαταράξουν την ισορροπία του οστικού μεταβολισμού 
• Η διασφάλιση της οστικής υγείας και της άμεσα συνυφασμένης ποιότητας ζωής 

‍

‍