Δημοσθένης Κατσάρκας
Διευθυντής της Kλινικής
«ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ»
Πριν από λίγο καιρό, συμπληρώθηκαν 45 χρόνια από τότε που η Κλινική «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» άνοιξε τις πύλες της στο Πανόραμα της Θεσσαλονίκης. Ήταν μια προσπάθεια δύσκολη, που όμως είχε ένα συγκεκριμένο οραματισμό. Και ήταν κυρίως τρεις οι στόχοι που τέθηκαν απ’ την πρώτη στιγμή, ώστε η πορεία αυτής της Κλινικής να είναι διαφορετική από τα καθιερωμένα στον τόπο μας.
Ο πρώτος στόχος ήταν τα κέρδη απ’ την επιχείρηση αυτή να μην πηγαίνουν σε τσέπες ιδιωτών. Ο κύριος μέτοχος της Κλινικής (στην πραγματικότητα ο αποκλειστικός) είναι νομικό πρόσωπο των Ηνωμένων Πολιτειών «μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα». Αυτό σημαίνει στην πράξη ότι τα οποιαδήποτε κέρδη χρησιμοποιούνται κατά δύο τρόπους: ένα μέρος επανέρχεται στην Κλινική για ανανέωση, επέκταση, εκσυγχρονισμό κλπ. Και ένα άλλο μέρος διατίθεται σε άλλους κοινωφελείς σκοπούς σε διάφορα μέρη του κόσμου, χωρίς να υπάρχουν άτομα που προσπορίζονται τα κέρδη για δικό τους όφελος.
Ο δεύτερος στόχος ήταν να ξανάρθει στο προσκήνιο και να ανανεωθεί ο γνωστός οραματισμός της Florence Nightingale – της πρώτης γυναίκας που συνέλαβε την ιδέα της νοσηλεύτριας στα χρόνια του Κριμαϊκού πολέμου. Τότε, δηλαδή, που η νοσηλεία των αρρώστων, από συνηθισμένη, δυσάρεστη και πρόχειρη δραστηριότητα, έγινε τέχνη, σιγά – σιγά έγινε επιστήμη και συνδυάστηκε με το στοιχείο του ενδιαφέροντος, της στοργής και της αγάπης για τον πάσχοντα άνθρωπο, όπως άλλωστε είχε διδάξει και εφαρμόσει στη ζωή Του και ο Ιησούς Χριστός.
Ο τρίτος και τελευταίος στόχος ήταν να καταβληθεί προσπάθεια η αντιμετώπιση του ασθενή να μην έχει μόνο το στοιχείο της φροντίδας για την αποκατάσταση των λειτουργιών του σώματός του, αποκλειστικά, αλλά να λαμβάνει υπόψη και τις άλλες ανάγκες που έχει ο άνθρωπος, είτε αυτές είναι ψυχικές, είτε πνευματικές. Δηλαδή, η φροντίδα ολόκληρης της ανθρώπινης προσωπικότητας και όχι μόνο η αντιμετώπισή της τμηματικά.
Μ’ αυτούς τους στόχους και μ’ αυτές τις σκέψεις (θα μπορούσε κανείς να προσθέσει: και μ’ αυτά τα ιδανικά) δημιουργήθηκε και λειτούργησε ο «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» επί σαράντα πέντε χρόνια. Ύστερα από τόσο χρονικό διάστημα, ίσως έχει έρθει ο καιρός να γίνει μια αξιολόγηση για μια αναθεώρηση πορείας, νοοτροπίας και αποτελεσμάτων μέχρι σήμερα. Δηλαδή, να αποτιμηθεί η δουλειά που έγινε και να εξεταστεί το αν επιτεύχθηκαν ή όχι οι στόχοι που είχαν τεθεί απ’ την πρώτη στιγμή.
Αν κάποιος ρωτούσε εμάς τους ίδιους να δώσουμε ένα χαρακτηρισμό στην Κλινική «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ», όπως αυτή εμφανίστηκε στο νοσηλευτικό προσκήνιο της Βόρειας Ελλάδας τα 45 τελευταία χρόνια, θα χρησιμοποιούσαμε τον όρο: «Η Κλινική που διαφέρει». Προσέξτε παρακαλώ. Αυτό δεν σημαίνει πως ο «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» είναι καλύτερη κλινική από κάποιες άλλες. Σημαίνει όμως ότι είναι διαφορετική. Και η διαφορετικότητά της συνίσταται ακριβώς στην προσπάθεια να επιτευχθούν, να ικανοποιηθούν, ίσως και μόνο να προσπελαστούν σε κάποιο βαθμό οι τρεις στόχοι που αναφέρθηκαν παραπάνω. Το ερώτημα που απομένει είναι αν αυτό έγινε και αν ναι, σε ποιο βαθμό.
Βέβαια, όπως σε όλα τα πράγματα σ’ αυτό τον κόσμο και σε όλες τις προσπάθειες, τις επιτεύξεις και τους οραματισμούς, η αποτίμηση και αξιολόγηση είναι καθαρά φαινόμενο υποκειμενικό. Κάποιοι θα πουν για τον «ΑΓΙΟ ΛΟΥΚΑ» ότι είναι μια κοινή και συνηθισμένη κλινική. Κάποιοι άλλοι, δεν αποκλείεται, να χρησιμοποιήσουν άλλου είδους χαρακτηρισμούς – πολλές φορές το αποτέλεσμα της κριτικής είναι συνάρτηση και της προσωπικότητας και των προσδοκιών του κρίνοντος.
Εκείνο, όμως, που θα ικανοποιούσε εμάς θα ήταν αν συμφωνούσαν όλοι ότι ο «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» είναι «η Κλινική που διαφέρει». Θα το ξαναπούμε ακόμη μια φορά, ώστε να γίνει απόλυτα σαφές. Όχι απαραίτητα καλύτερη από κάποιες άλλες. Πάντως όμως, διαφορετική. Δηλαδή, «η Κλινική που διαφέρει».
